Jak dogadać się z wierzycielem, czyli układ w postępowaniu restrukturyzacyjnym
16-10-2023
Zasadniczym celem postępowania restrukturyzacyjnego jest zawarcie układu. Stanowi on mechanizm, który ma doprowadzić do ukształtowania na nowo praw i obowiązków dłużnika. Jakie wierzytelności obejmuje układ? Jak przebiega procedura jego zatwierdzenia? Jakie są skutki układu? Czy można go zmienić? Odpowiedzi na te pytania przedstawiamy poniżej.
Jakie wierzytelności obejmuje układ?
Układ obejmuje m.in.:
- wierzytelności osobiste powstałe przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, jeśli ustawa nie stanowi inaczej,
- odsetki za okres od dnia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego,
- wierzytelności zależne od warunku, jeśli ziścił się on w czasie wykonywania układu.
Przykładami wierzytelności, których co do zasady nie obejmuje układ są:
- wierzytelności alimentacyjnych,
- renty z tytułu odszkodowania m.in. za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci,
- roszczenia o wydanie mienia i zaniechanie naruszania praw,
- wierzytelności ze stosunku pracy,
- wierzytelności zabezpieczonej na mieniu dłużnika hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską, w części znajdującej pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia.
Czym są tzw. propozycje układowe?
Propozycje układowe poprzedzają zawarcie i zatwierdzenie układu. Określają one sposób restrukturyzacji zobowiązań dłużnika.
Propozycje układowe mogą zostać złożone przez:
- dłużnika,
- radę wierzycieli,
- nadzorcę sądowego,
- zarządcę,
- wierzyciela lub wierzycieli mających łącznie więcej niż 30% sumy wierzytelności.
Jako podstawowe propozycje układowe wskazuje się:
- odroczenie terminu wykonania zobowiązania,
- rozłożenie spłaty zobowiązania na raty,
- zmniejszenie wysokości zobowiązania,
- konwersję wierzytelności na udziały lub akcje,
- zmianę, zamianę lub uchylenie prawa zabezpieczającego określoną wierzytelność.
Propozycje układowe mogą przewidywać również zaspokojenie wierzycieli przez likwidację majątku dłużnika.
Co istotne, warunki restrukturyzacji zobowiązań dłużnika są jednakowe dla wszystkich wierzycieli. Przyznanie korzystniejszych warunków restrukturyzacji zobowiązań dłużnika jest dopuszczalne jedynie wobec wierzyciela, który po otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego udzielił lub ma udzielić finansowania w postaci kredytu, obligacji, gwarancji bankowych, akredytyw lub na podstawie innego instrumentu finansowego, niezbędnego do wykonania układu.
Należy pamiętać, że warunki restrukturyzacji zobowiązań ze stosunku pracy nie mogą pozbawiać pracowników minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Jak przebiega procedura zatwierdzenia układu?
Po przyjęciu przez zgromadzenie wierzycieli treści układu, sąd zatwierdza go, zawierając w sentencji postanowienia treść układu. Co istotne, rozprawa wyznaczona w celu rozpoznania układu odbywa się nie wcześniej niż tydzień od zakończenia zgromadzenia wierzycieli. Postanowienie o zatwierdzeniu układu obwieszcza się.
Sąd obligatoryjnie odmawia zatwierdzenia układu jeśli:
- narusza on prawo,
- jest oczywiste, że nie będzie on wykonany.
Sąd może odmówić zatwierdzenia układu, jeśli jego warunki są rażąco krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciwko niemu.
Na postanowienie w przedmiocie zatwierdzenia układu przysługuje zażalenie, które wnosi się w terminie dwóch tygodni.
Jakie są skutki układu?
- Objęcie układem wszystkich wierzycieli. Układ wiąże wierzycieli, których wierzytelności są objęte układem zgodnie z przepisami. Nie wiąże on wierzycieli, których dłużnik nie ujawnił i którzy nie uczestniczyli w postępowaniu.
- Układ a wierzytelności rzeczowe. Układ nie narusza praw wynikających z hipoteki, zastawu, zastawu rejestrowego, zastawu skarbowego lub hipoteki morskiej, jeśli były one ustanowione na mieniu dłużnika, chyba że uprawniony wyraził zgodę na objęcie danej wierzytelności układem.
- Wpis informacji o zatwierdzeniu układu do ksiąg wieczystych i rejestrów. Prawomocne postanowienie o zatwierdzeniu układu stanowi podstawę wpisu informacji o zatwierdzeniu układu w księgach wieczystych i rejestrach.
- Umorzenie postępowań. Z dniem uprawomocnienia się postanowienia, które zatwierdza układ, postępowania zabezpieczające i egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi w celu zaspokojenia wierzytelności objętych układem ulegają umorzeniu z mocy prawa.
- Nadzorca wykonania układu. Z dniem uprawomocnienia się postanowienia zatwierdzającego układ nadzorca albo zarządca obejmują funkcję nadzorcy wykonania układu, chyba że co innego wynika z układu.
- Postanowienie o wykonaniu układu. Na wniosek m.in. dłużnika albo nadzorcy wykonania układu są wydaje postanowienie o wykonaniu układu. Prawomocne postanowienie o wykonaniu układu stanowi podstawę do wykreślenia wpisów dotyczących układu w księgach wieczystych i rejestrach.
Czy układ można zmienić?
Jeśli po zatwierdzeniu układu nastąpił trwały wzrost lub zmniejszenie dochodu z przedsiębiorstwa dłużnika, określone osoby mogą wystąpić o zmianę układu. Są to:
- dłużnik,
- nadzorca wykonania układu,
- inna osoba, która z mocy układu jest uprawniona do jego wykonywania lub nadzorowania jego wykonywania,
Chcesz skutecznie przeprowadzić restrukturyzację? Oferujemy zarówno doradztwo prawne w tym zakresie, jak i pomoc w skompletowaniu niezbędnych dokumentów. Skontaktuj się z nami.
Adam Królik
Radca Prawny / Doradca Restrukturyzacyjny
Od ponad 10 lat specjalizuje się w zagadnieniach związanych z prawem upadłościowym i restrukturyzacyjnym. Doradzam i reprezentuje w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych dłużników, wierzycieli oraz inwestorów.